Vakmanschap: goed worden in je werk

Tijdens de Week van het Werkgeluk verschijnen overal berichten over initiatieven om werkgeluk te bevorderen: van gezonde snacks en mindfulness tot workshops over groeimindset. Allemaal waardevol, maar vaak richten deze acties zich vooral op de laatste vorm van preventie: het individu.

Ze zijn slechts een pleister op een zere wonde. Zolang het werk zelf niet goed ingericht is, blijf je herstellen in plaats van voorkomen.

Gezonde, gemotiveerde en productieve medewerkers beginnen bij het werk zelf

Bij Rewire geloven we dat werkgeluk niet zozeer draait om leuke welzijnsprogramma's over persoonlijke mindset of veerkracht. Daarom spreken we liever niet over werkgeluk. Niet omdat het niet belangrijk is, maar omdat het een breed en vaag begrip dat veel andere thema’s omvat. Wij kiezen ervoor om te focussen op bevlogenheid (engagement of motivatie voor de job), betrokkenheid bij de organisatie en individuele prestaties. En dat realiseer je onder meer door werk dat goed ontworpen is vanuit de organisatie én dat ruimte biedt voor personalisatie.

Onze overtuiging: werkbaar werk is niet genoeg. Het moet ook motiverend zijn. Want werkbaar én motiverend werk draagt bij aan gezonde, gemotiveerde én productieve medewerkers.

Tijdens de Week van het Werkgeluk staan we gedurende 5 dagen stil bij wat werk werkbaar én motiverend maakt. Elke dag belichten we één aspect van de 5 fundamenten van werkbaar en motiverend werk met concrete tips. Een handig raamwerk is het SMART model van Parker & Knight (2023). Vandaag de M van meesterschap (ook wel vakmanschap genoemd).

Waarom vakmanschap cruciaal is

Mensen willen vooruitgang ervaren in hun werk: voelen dat ze ergens beter in worden en begrijpen waar hun bijdrage toe leidt. We willen uiteindelijk allemaal goed zijn in wat we doen en ons competent voelen.

Wanneer we zien dat onze inspanningen ertoe doen, brengt dat voldoening. En dat is cruciaal voor onze motivatie en bevlogenheid.

Vakmanschap ontwikkelen vraagt meer dan een opleiding of een compliment; het vraagt duidelijkheid, feedback en eigenaarschap over het werk.

Wat maakt werk bevorderlijk om vakmanschap te ontwikkelen?

Om meesterschap of vakmanschap in het werk te ervaren, hebben medewerkers vier dingen nodig:

• Duidelijkheid over wat er verwacht wordt en wat hun rol precies inhoudt.

• Feedback van anderen (collega’s of leidinggevenden).

• Feedback uit het werk zelf.

• Zicht op het geheel: weten hoe hun inspanningen bijdragen aan het eindresultaat.

  
  

Onduidelijke verwachtingen en gebrek aan feedback zorgen voor onzekerheid en spanning, terwijl duidelijkheid en terugkoppeling net leiden tot meer engagement.

Wanneer werk te sterk wordt opgedeeld of gefragmenteerd - één taak hier, een stukje daar – verdwijnt het gevoel van eigenaarschap. Niemand voelt zich dan nog echt verantwoordelijk voor het eindresultaat.

Om vakmanschap te stimuleren, is het belangrijk dat medewerkers zicht hebben op het hele (werk)proces. Wanneer werk wordt opgeknipt in kleine stukjes, verdwijnt dat overzicht en daarmee ook het gevoel van betekenis.

Hoe vakmanschap bevorderen?

1. Zorg voor rolduidelijkheid

   Omschrijf de belangrijkste doelstelling van de rol en de bijhorende verantwoordelijkheden. Zo creëer je duidelijkheid over wie waarvoor verantwoordelijk is, met wie moet worden samengewerkt en hoe waarde voor de klant kan worden gecreëerd. Ook de verwachte competenties vormen een degelijke basis voor rolduidelijkheid en duidelijke afspraken.

   
   

   Nog sterker is om dit samen in het team te bespreken en vast te leggen, bijvoorbeeld in een teamcharter.

   
   

2. Zorg voor feedbackcycli met regelmatige, directe feedback

   
   

   Feedback hoeft geen formele evaluatie te zijn. Korte check-ins, teamreflecties vóór en na belangrijke projecten of taken en zichtbare resultaten uit het werk zelf (bijvoorbeeld via data) helpen mensen om te leren en te groeien.

   
   

   Een retrospectie of after-event review is zo’n reflectiemoment (individueel of in team) waarbij je op een veilige en niet-bedreigende manier terugkijkt op wat goed ging en wat beter kan. Zo ontstaat waardevolle feedback waarmee je in de toekomst gericht aan de slag kunt.

   
   

   Vragen die hierbij helpen:

   • Wat waren de doelstellingen van dit project, deze opdracht of taak?

   • Welke resultaten hebben we behaald?

   • Wat is goed gegaan? Wat heeft ons geholpen om deze resultaten te halen?

   • Wat is minder goed gegaan? Wat heeft ons belemmerd?

   • Welke resultaten willen we in de toekomst behalen?

   • Welke acties helpen om het volgende project te verbeteren?

     
     

3. Bundel taken tot een geheel

   Zorg dat medewerkers verantwoordelijk zijn voor een afgerond proces of project, niet enkel losse fragmenten. Dit verhoogt de zichtbaarheid van hun bijdrage, het gevoel van eigenaarschap en de betekenis van het werk.

   
   

4. Toon de impact van het werk

   Laat medewerkers zien wat hun werk oplevert voor de organisatie, het team of de klant. Of ontwerp de rol zo dat het mogelijk is om de impact en meetbare resultaten van het werk te zien. Dat maakt vakmanschap tastbaar en betekenisvol.

5. Reflecteer in team

   • Welke taken geven ons echt het gevoel dat we iets afmaken?

   • Zijn er processen waar we slechts een fragment van zien?

   • Hoe vieren we kleine stappen van leren en vooruitgang?

Wie inzet op goed ontworpen werk, bouwt aan duurzaam werk. Niet door toevallige acties, maar door structurele keuzes.

Hoe weet je of jouw werk vakmanschap bevordert?

Onderstaande vragen helpen om een eerste indruk te krijgen:

• Rolduidelijkheid: Weet ik wat mijn verantwoordelijkheden zijn?

• Feedback van anderen: Krijg ik veel informatie van mijn leidinggevende en collega's over hoe goed ik mijn werk doe?

• Feedback in het werk: Biedt mijn werk zelf feedback over mijn prestaties?

• Taakidentiteit: Biedt mijn job mij de kans om werk waar ik aan begin, volledig af te maken?

  
  

Vakmanschap in het werk kan dus gemeten worden. Onze Werkkompas scan brengt onder andere in kaart welke elementen aan - of afwezig zijn om vakmanschap te bevorderen. Ontdek onze scan en begin bij de bron!

Boek een gratis kennismaking